Samen beslissen kan iedereen
Huisarts Dirkje weet zeker dat Samen Beslissen mogelijk is met alle patiënten. Ook als ze moeite hebben met lezen en schrijven. Rob is daar een goed voorbeeld van.
Rob, als kind kon jij niet lezen en schrijven. Hoe zag jouw jeugd eruit?
Rob: “Ik wens dat leven niemand toe. Ik kon op school niet goed meekomen. Vanaf mijn tiende leefde ik zes jaar lang in de natuur. Ik ging niet naar school, maar maakte een schuilplaats in het bos.”
Hoe ging dat later met werken?
Rob: “Ik werkte als voorman in de bouw en bewaakte mijn geheim heel goed. Ik moest voor mijn werk vaak naar verschillende bouwplaatsen. Dat was een groot probleem, want ik kon geen verkeersborden lezen. Als ik ver moest reizen, vertrok ik midden in de nacht.
Uiteindelijk werd de stress werd me te veel. Ik kreeg een hartaanval. Toen moest ik het wel vertellen. Mijn huisarts van toen was verbijsterd. Na vele gesprekken ben ik teruggegaan naar school. Alle stress heeft helaas wel invloed op mijn gezondheid gehad. Ik heb verschillende chronische ziekten. Dat zijn ziekten die niet genezen. Daarom moet ik vaak naar de huisarts.”
Rob Weijers (61) verborg heel zijn leven dat hij niet kon lezen en schrijven. Op zijn 45e ging hij terug naar school. Rob heeft een goede band met zijn huisarts. Ze nemen samen alle beslissingen over zijn gezondheid.
Dirkje, jij bent de huisarts van Rob. Hoe omschrijf je jullie contact?
Dirkje: “Ik ben niet alleen huisarts voor Rob, maar ook een coach. Ik neem echt de tijd om dingen uit te leggen. Ik kijk natuurlijk naar de medische zaken. Daarnaast let ik ook op andere zaken. Dat hij voldoende rust neemt, bijvoorbeeld.”
Wat doe je als je weet dat iemand laaggeletterd is?
Dirkje: “Dat noteren we. Daarna nemen we vaak meer tijd voor ze op het spreekuur. Als mensen weinig vragen stellen en bijna niet reageren, begrijpen ze het vaak niet. Dan leg ik het eenvoudiger uit. Dat is voor iedereen fijner. Ook als je wel goed kan lezen en schrijven.”
Dirkje Snijders (34) heeft een huisartsenpraktijk in Groesbeek. Zij heeft bijzondere aandacht voor laaggeletterdheid.
Kun je wel samen beslissen met mensen die minder goed kunnen lezen en schrijven?
Dirkje: “Ja. Je moet de tijd nemen en elke stap uitgebreid bespreken. Zo kom je samen tot een plan. Het is ook belangrijk dat je elkaar vertrouwt. Ik probeer daarom voor een open sfeer te zorgen. Rob heeft bij zijn eerste afspraak zijn levensverhaal verteld. Dat helpt mij ook, want daardoor begrijp ik hem beter. Dat was ook zo toen hij corona kreeg.”
Rob, je hebt corona gehad. Hoe was dat?
Rob: “Ik dacht dat ik stikte. Toen Dirkje langskwam, kon ik bijna niet praten. Door een nare ervaring wilde ik absoluut niet naar het ziekenhuis. Dirkje wist dat gelukkig. Ze kwam iedere dag langs. Daardoor kon ik thuisblijven. Dat vond ik heel fijn. Ik voelde me serieus genomen. Samen hebben we dit beslist. Nu gaat het beter. Dirkje legt me nu ook uit wat er in die periode in mijn lijf gebeurde.”
Wat zijn de voordelen van Samen Beslissen voor mensen die moeite hebben met lezen en schrijven volgens jullie?
Dirkje: “In het begin moet je een patiënt veel tijd geven. Maar als je dat goed doet, komen ze minder vaak terug en nemen ze hun medicijnen op de juiste manier in. Dat scheelt tijd en kosten. Rob is daar een goed voorbeeld van.”
Rob: ”Wij zijn echt een team. Zij beslist niet over mij, maar met mij. Als ik iets niet snap, zeg ik het gewoon. Ze is meer dan een huisarts. Ik kan altijd bij haar terecht. Ik heb er vertrouwen in dat ze mij bij alle beslissingen betrekt. En zo hoort het ook, want het is mijn gezondheid en mijn leven en daar geniet ik volop van.”
Dit interview is gemaakt door Pharos